بر سر زندانیان انتخاباتی چه آمده است؟

نخستین جلسه‌ی دادگاه فعالان سیاسی و روزنامه‌نگاران در ایران همچنان در مرکز تحلیل‌ها قرار دارد. مصرف دارو و کاهش شدید وزن که در محمد‌علی ابطحی بسیار مشهود بود بر روان انسان چه تأثیری می‌گذارد؟ مصاحبه همسر محمد علی ابطحی، عضو شورای مرکزی مجمع روحانیون مبارز، پس از ملاقات با او گفت که آقای ابطحی نسبت به پیش از دستگیری ۱۸ کیلو وزن کم کرده و گفته است، قرصی به وی می‌دهند که «او را از جار و جنجال و هیاهوی این دنیا فارغ کرده است.» بسیاری دادگاه فعالان سیاسی و روزنامه‌نگاران در روز شنبه (۱۰ مرداد) را «نمایشی» و نشانگر «اعمال شکنجه‌های شدید» تلقی کرده‌اند. آیا نگاهی علمی می‌تواند کمکی به حل این معما کند که بر سر فعالان دیروز و اعتراف‌کنندگان امروز چه آمده است؟ با پروفسور علی گرجی، استاد دانشگاه مونستر در رشته‌ی تحقیقات مغز و اعصاب، در این زمینه گفت‌وگو کرده‌ایم. دویچه‌وله: دکتر گرجی، آیا کاهش شدید وزن در مدتی کوتاه بر روی عملکرد مغز تأثیر می‌گذارد؟ بله، کاهش وزن اگر با شدت زیاد همراه باشد و فرد اگر بیش از ۲۵۰ گرم درروز به مدت چند هفته وزن کم کند، باعث می‌شود که تغییراتی در ترکیبات بافت‌های مختلف بدن ایجاد شود، چه از نظر یونی و چه پروتئین و چربی که منجر به اختلالات در عملکرد آن ارگان می‌شود. بخصوص این مسئله در مورد مغز اهمیت دارد که باعث تغییر در کنش‌های طبیعی مغز می‌شود که علائم آن را به صورت اختلالات رفتاری متفاوت مشاهده می‌کنیم. مسیر این تغییر کنش مغز چیست؟ ما یک سری ناقلان شیمیایی در مغز داریم و این ناقلان شیمیایی وظیفه‌شان رساندن پیام‌ها از قسمت‌های مختلف سیستم عصبی به قسمت‌های دیگر است و این واسطه‌های شیمیایی جزو ترکیبات مغز هستند. وقتی که فرد دچار محدودیت شدید در دریافت غذا باشد، به عبارتی حالت semistarvation یا همان حالت "نیمه‌گرسنگی"، این ناقلین شیمیایی در مغز به سرعت و به شدت تغییر می‌کنند. از مهم‌ترین آنها سروتونین و دوپامین است که وظیفه‌ی اصلی را در کنش‌های نرمال مغز بر عهده دارند و تغییر آنها باعث می‌شود که فرد از نظر عصبی ـ روانی دچار تغییرات اساسی بشود.